Begrijpen en begrepen worden: het is misschien wel één van de belangrijkste sociale behoeften van de mens. Vrij vaak zijn we bezig met hoe we informatie beter kunnen zenden (cursussen, workshops en trainingen om beter te leren spreken/presenteren zijn er in overvloed en worden als zeer belangrijk bestempeld wanneer je je carrière vooruit wilt helpen), maar zelden krijgt het onderwerp ‘informatie ontvangen’ de aandacht die het verdient.
Door alle commotie rondom leren spreken, wordt luisteren ondergesneeuwd en genegeerd. Niet alleen horen wat iemand zegt, maar écht goed kunnen luisteren is een vaardigheid die je zeker verder zal helpen. Daarom 5 tips om je luister skills te verbeteren.
Wees helemaal in het hier en nu
Heb je wel eens meegemaakt dat je tegen iemand aan het praten was, maar je overduidelijk merkte dat diegene afgeleid was en dus niet echt naar je luisterde? Grote kans dat het antwoord voor iedere lezer van dit blog ‘ja’ is, want we leven in een wereld waarin er steeds meer afleiding (‘ruis’) is. Wanneer je merkt dat iemand niet naar je luistert, word je misschien boos en sluit je het gesprek. De meeste mensen ervaren het namelijk als vervelend, frustrerend en respectloos wanneer hun gesprekspartner niet met zijn of haar aandacht bij het gesprek is.
Het is enorm belangrijk dat wanneer iemand tegen je spreekt, je volledig 'mentaal aanwezig' bent. Heb je iets anders aan je hoofd? Moet je een telefoontje plegen? Laat dit dan vooral even weten en geef het expliciet aan wanneer je weer volledig in staat bent te luisteren. Dit geeft een zekere openheid en eerlijkheid naar de spreker, die hij/zij ongetwijfeld zal waarderen.
Daarbij: als je aan het luisteren bent, let dan niet alleen op de gebruikte woorden, maar ook op de toon, gezichtsuitdrukkingen en lichaamstaal. Dit zal je informatie geven die net zo belangrijk (of nog belangrijker) is als de gekozen woorden. Wees ook niet bang om hier af en toe aan te refereren: 'joh, je ziet er wat bezorgd uit, klopt dat?'. Dit laat des te meer zien dat je aandacht hebt voor de spreker.
Verplaats jezelf in de ander
Verplaats jezelf eens in de situatie van de ander. Je wilt alleen even een luisterend oor, iemand die interesse toont. Probeer dan ook, wanneer de ander spreekt, je best te doen om te denken aan waarom iemand bepaalde dingen zou kunnen zeggen (ook wanneer je het niet met de uitspraken eens bent). Bedenk eens wat voor leven de ander heeft en welke uitdagingen hij of zij zal zijn tegengekomen. Mensen zullen waarderen dat je je best doet om een open mind te hebben.
Laat de spreker weten dat je belangrijke punten hebt gehoord
Soms is het lastig om bij de les te blijven wanneer iemand lang aan het woord is. Onze gedachten dwalen al snel af wanneer een boodschap langer dan een minuut (!) is. Probeer, wanneer dit gebeurt, een aantal sleutelstukken op te pikken uit het gesprek. Wanneer degene klaar is met spreken, kun je hierop terugkomen en de persoon duidelijk maken dat je hebt opgelet (ook als je niet ieder detail hebt opgeslagen). Je zal worden vergeven voor het feit dat je niet alles hebt onthouden, omdat duidelijk is dat je wel je best hebt gedaan en aandacht hebt getoond! Probeer jezelf, wanneer je niet veel hebt kunnen onthouden, nooit uit een situatie te bluffen door zelf dingen in te vullen. Dit heeft een averechts effect, omdat het laat zien dat je niet goed hebt opgelet. Biecht in plaats daarvan op dat je de draad bent kwijtgeraakt en vraag de spreker om de belangrijkste zaken kort te herhalen.
Oefen actief luisteren
Eén van de grootst gemaakte fouten in luisteren is alvast nadenken over wat je antwoord zal zijn. Vanaf het moment dat je hiermee start, luister je alleen nog naar je eigen gedachten en niet meer naar wat je gesprekspartner aan het vertellen is. Probeer je volledig te focussen op wat de persoon zegt en beeld je in dat je straks wordt overhoord op de inhoud om jezelf te dwingen alle informatie op te zuigen. Zo weet je zeker dat je écht aan het luisteren bent.
Oefenen? Oefen met een collega of familielid door na het luisteren samen te vatten wat diegene heeft gezegd. Wanneer het doel is om te herhalen wat iemand heeft gezegd in plaats van het formuleren van een antwoord, zal het luisteren je een stuk gemakkelijk af gaan.
Ontwikkel nieuwsgierigheid en drang om te groeien
Mensen die van nature nieuwsgierig en leergierig zijn, zien gesprekken als leermogelijkheden. Ieder persoon waarmee ze praten heeft de potentie om ze iets nieuws te leren en verder te brengen. Ze realiseren zich dat hun eigen blik op de wereld niet altijd de juiste of de enige is en zijn oprecht benieuwd naar wat andere mensen uit verschillende milieus hun kunnen leren. Luisteren naar anderen wordt zo een middel voor zelfontwikkeling!
